Geen welgemeend excuus maar wel stof tot nadenken

Geplaatst op door
illustatie: Ruud van Corler

illustatie: Ruud van Corler

In 2015 ben ik zo’n tien jaar onderweg, op pad als organisatieadviseur. In deze rol kom ik ‘over de vloer’ bij voor mij steeds nieuwe organisaties. Met de blik van een nieuwe medewerker observeer, bewonder en verwonder ik me over deze mini-biotopen. Over mijn verwondering, vaak tegenstellingen tussen wat een organisatie zegt te doen en wat ze daadwerkelijk in praktijk brengt, schrijf ik een open brief aan directies ter reflectie. Het is een brief, gebaseerd op mijn eigen praktijkervaring opgedaan bij meerdere organisaties en teruggebracht tot een voorbeeld. Zou onverhoopt een organisatie zich herkennen dan bied ik u niet mijn welgemeende excuses aan maar wel stof tot nadenken. Ik kijk uit naar uw reactie en ga graag met u in gesprek.

Onderwerp: omgevingsbewust  navelstaren 

Geachte directie,

Als nieuweling binnen uw organisatie wil ik graag een uurtje met u kennismaken. Van uw secretaresse begrijp ik dat u dit te lang vindt. In uw ogen is een half uur meer dan voldoende voor een kennismaking. U begrijpt dat ik enigszins teleurgesteld ben omdat ik gehoopt had dat u net zo nieuwsgierig naar mij zou zijn als ik naar u (verwondering #1).  Ook laat ze me weten dat afspraken met de 10 directieleden uit maximaal  50 minuten overleg en 10 minuten ‘transfertijd’ bestaan. Tijd die u nodigt heeft om zich voor te bereiden op de volgende afspraak.

Niet geheel van harte heb ik dan ook toegestemd met een half uurtje. Vervolgens krijg ik 10 nieuwe vergaderverzoeken van elk 30 minuten aansluitend gepland op een dag. Deze keer sputter ik tegen, het lijkt me wat krap gepland. Blijkbaar is de ‘transfertijd’ -regel alleen van toepassing op directieafspraken en niet op die van de medewerker (verwondering #2). Ik antwoord met een verzoek enkele afspraken te verschuiven naar een andere dag, kan het maandag? En weer krijg ik een mail retour; verzoek afgewezen want op maandag vergaderen de directieleden alleen maar met elkaar, de hele dag. Opnieuw slaat de verwondering toe; vergadert u dan de hele dag als team, of bilateraal of beiden en hoe past u dan de 50 minutenregel toe (verwondering #3)?

Reflectie

Weemoedig denk ik aan onze eerste gesprekken. U sprak over wat belangrijk is voor deze organisatie; woorden als omgevingsbewustzijn en over de organisatiegrenzen heen kijken. Uit mijn eerste kennismaking blijkt de praktijk weerbarstiger te zijn en zie ik een organisatie die al navelstarend omgevingsbewust wil worden. Het is natuurlijk altijd makkelijker om te praten over gewenst gedrag dan het in de praktijk daadwerkelijk tot uitvoering te brengen. Met deze brief bied ik u een handreiking en moedig ik u allen aan de deur van de directiekamer open te gooien,  net zoals uw agenda. En voor de durfals, ga lunchen in de kantine en schuif vooral aan bij de nieuwe gezichten! Ik verzeker u, u zult grenzen gaan verleggen en het zal uw horizon verbreden.

Met vriendelijke groet,

Margot Ploumen

Inkomende post: Stof doen opwaaien

Geplaatst op door

stof doen opwaaienMijn eerste open brief ’’geen welgemeend excuus wel stof tot nadenken”; heeft heel wat stof doen opwaaien! Dank voor jullie reacties en ik ben zo vrij om ze anoniem weer te geven; want delen is leren!

“Wat een mooie tekst en wat een gedurfd om hem zo rond te sturen. Ik denk dat je de spijker op zijn kop slaat. Alleen beschikken directieleden over zoveel reflectievermogen? In een 1:1 gesprek denk ik dat je wellicht wel de erkenning zal krijgen.  Maar zijn directieleden in staat om de vertaling naar hun dagelijkse praktijk te maken. Dit blijkt vanuit mijn ervaring toch lastig.”

 “Hear hear. Lonely at the top. Komt omdat veel “toppers” losgeslagen zijn van de werkvloer en de echte werkelijke wereld. Hebben er geen idee van wat er in het bedrijf speelt. Huren iemand in om te veranderen maar willen dat zelf niet. En je kan altijd de externe de schuld geven! Sta open voor de verwondering van de ander, daar zit het probleem en de oplossing!”

“Prima open brief Margot; heb ik met plezier gelezen. Als je het niet erg vind zal ik de kern van je betoog graag ook hier en daar eens aanhalen tijdens mijn advies werk. Ik hoop dat het je goed gaat en dat het nog lang goed zal blijven gaan!”

“Het is heel goed om op deze manier je waarneming, je verbazing, je open houding en je bevindingen te delen. Helaas lukt het niet altijd voldoende om het juiste belang te bepalen en daar op te reageren. In jouw geval: wil je nu wel of niet je medewerkers leren kennen en op een goede wijze met het menselijk kapitaal om gaan.  Daarom Margot, blijf dit soort acties doen want als is het een druppeltje op de bekende gloeiende plaat. Zelf merk ik, geleerd van mijn oud collega, dat je altijd een vraag kunt stellen. Zeker als dat gewone nette beschaafde vragen zijn zonder oordeel. De ervaring is dat het werkt….vragen stellen zonder oordelen.”

“Ik houd van brieven. Ze geven mij het gevoel van echt contact! Goed hoor Margot”.

👍👍👍👍👍👍👍👍👏👏👏👏👏

Klasse Margot! Goed idee en goed geschreven!”

“Zou het kunnen zijn dat deze onderstaande mail niet voor mij bedoeld was?” Die kans is groot, je mag hem altijd doorsturen naar directies of afmelden voor deze open brieven mail! Interesse? Stuur dan een mailtje naar margotatmargotploumen.nl o.v.v. open brief en ik zet je op de verzendlijst.

Nat pak

Geplaatst op door
foto: Margot Ploumen

foto: Margot Ploumen

Af- en toe reis ik naar Boxtel om te  ‘dommelen’. Zo heet het hier als je een dagje op kantoor van het Waterschap De Dommel bent. Let wel dit wordt gespeld met drie hoofdletters. Vandaag neem ik de trein en voor het laatste stukje maak ik gebruik van een Dommelfiets. In de fietsenstalling staat een degelijke – ietwat saaie-  stadsfiets op me te wachten. De waterschaps- verkiezingen zijn net achter de rug en ik zie mogelijkheden. Een kleurrijke, helderblauwe fiets die een naam draagt; de waterfiets. Tijdens mijn fietstochtje  door de straten van Boxtel lever ik dan meteen een bijdrage aan de duurzame, bewuste uitstraling van het waterschap. Wat denkt u ervan?

Na tien minuten arriveer ik bij het waterschap en stal mijn fiets onder een bord waarop in grote letters Waterhuis prijkt. Een glazenwasser is bezig met de ramen pal boven de hoofdingang. De waterdruppels spetteren naar beneden, mensen wachten en durven niet naar binnen te gaan. Vanaf zijn hoge positie aanschouwt de glazenwasser deze samenscholing onderaan zijn ladder. Met een grote grijns op zijn gezicht, roept hij ons toe; “Bang voor een nat pak? Jullie werken toch bij het waterschap!”

Ik trotseer de druppels en loop naar binnen en stuit op een bak met water waarin vissen zwemmen. In dit aquarium geen tropische vissen en kleurrijke koralen maar – zo lees ik in de toelichting – het Dommelaquarium bevat kwabaal, riviergrondel, bermpje, blankvoorn, baars en gevlekte Amerikaanse rivierkreeft. De namen van deze vissoorten spreken mij meer aan dan hun uitstraling. Het zijn doodgewone, nuchtere, recht-door-zee vissen die voorkomen in de beken en stromen van het Brabants landschap en nu dus ook in het Waterhuis.

Vervolgens maak ik kennis met watermannen en -vrouwen, sommigen zijn in januari of februari jarig maar de meesten werken voor het proces water. Duikers zijn geen kikvorsmannen- en vrouwen maar waterverbindingen. Dit zijn kokervormige constructies die onder wegen of (toegangs)dammen liggen, bedoeld om wateren met elkaar te verbinden en om doorstroming en afvoer van oppervlaktewater mogelijk te maken. Met kunstwerken bedoelen we niet alleen de schilderijen aan de muur maar ook een vispassage.

Dan start mijn eerste overleg in het Spruitenstroompje hiervoor rol ik mijn broekspijpen niet op en kan ik vergaderen met behoud van droge voeten. Droge voeten, voldoende en veilig water daar is het ons tenslotte om te doen, hier in het Waterhuis.

Margot Ploumen

Zinvol leiderschap; ‘hang vooral niet de Napoleon uit!’

Geplaatst op door
Illustratie Ruud van Corler
Illustratie Ruud van Corler

 Joost Nauta houdt van oneliners en gooit ze meteen in de groep: “ Grensverleggend maar toch in verbinding zijn en blijven. Speel geen leider maar wees een leider,” dat zijn de onderwerpen waar hij het over wilt hebben. Gevolgd door een eerste vraag ; ‘Wat is eigenlijk zinloos leiderschap?’  Zinvol leiderschap is volgens Nauta; ‘mensen in hun kracht te zetten. Dit doe je door het goede voorbeeld te geven. En dit kan op elk niveau en elke functie getoond worden. Verwar het niet met machtspolitiek, haantjesgedrag en stijfkoppigheid want dan hang je vooral de Napoleon uit.’

Joost is de Joost van Thuiszorgorganisatie Joost Zorgt en van Stichting Bordercross Academy . Met dit opleidingscentrum biedt hij jongeren een kans, een tweede en een derde om ook positieve ervaringen op te doen. En dat motiveert om door te gaan en de draad weer op te pakken.

Wees nederig

Zinvol leiderschap betekent mensen inspireren, motiveren en geloven in potentie. Ga ervan uit dat de mensen die voor je werken het beter weten dan jij. De leider is voor samenhang en het algehele overzicht. Door mensen niet aan te spreken op hun talenten, maak je ze lui en kwetsbaar. En Nauta spreekt uit eigen ervaring; in zijn beginjaren als directeur deed hij ook alles zelf, want hij wist het allemaal beter. Investeer in mensen en kennis maar wees nederig als leider.

Loyaliteit en betrokkenheid

Loyaliteit en betrokkenheid zijn belangrijker dan procedures. Hij is een groot voorstander van talentmanagement. Als medewerkers laten zien wat ze willen dan kijkt hij naar de mogelijkheden binnen zijn organisatie naar wat wel kan.

Ook humor is belangrijk bij het leidinggeven. Maak gebruik van taal en gein want het verbindt mensen. Joost: “En als het spannend wordt, gooi ik er een grap in. Daarnaast is het zaak om als leidinggevende zaken helder te houden in je hoofd, neem afstand wanneer je zicht vertroebelt.”

In zijn bedrijf wil hij de medewerkers naar een hoger niveau brengen. Wat namelijk goed is voor de mensen is ook goed voor de organisatie en uiteraard ook hemzelf. Geef vertrouwen, stel vragen, ga even een praatje maken en vooral geen agenda. Hou feeling met het bedrijf door veel informele gesprekken te voeren, stel heel veel vragen en oordeel vooral niet. Stel je als mindere op naar de ander en je zal tot meerdere verheven worden.

Het organisatiedoel is namelijk belangrijker dan wat mensen van je vinden. Ga rond in de organisatie praat met de schoonmaker en andere mensen, vooral niet met het managementteam. Immers de medewerkers verdienen het geld en om hen gaat het. Zij zorgen ervoor dat de bestuurders en managers succes boeken.

Stel je vragend en als mindere op  en zet de ander op een voetstuk. Voer 1-1 gesprekken en maak ook eens je eigen probleem bespreekbaar. Je zult aangenaam verrast worden van alle goede ideeën die je aangedragen worden.  En tot slot hang vooral niet de Napoleon uit maar ga een partnership aan met alle mensen in je organisatie!

Blog van Margot Ploumen n.a.v. masterclass Zinvol Leiderschap door Joost Nauta grensverleggend ondernemen

Laat je ego op de gang!

Geplaatst op door

blog n.a.v. Masterclass Zinvol Leiderschap door Corine Jansen de Kracht van het Luisteren

De kunst van het luisteren; laat je ego op de gang!

8 Luistertips

8 Luistertips

Inspiratiebron voor Corine Jansen, chief listening officer is het gedachtegoed van Sam Parker. In zijn boek lead by example, draait het om drie zaken; ‘model, connect and involve’. Vrij vertaald naar het Nederlands wordt dit;  geef vorm, maak verbinding en betrek mensen.  Geef vorm aan het gedrag dat je wilt zien(1), maak contact met de mensen die je wilt leiden (2) en betrek ze overal waar het kan bij (3).

Bekijk de wereld door de ogen van de ander

Kodak was de eerste organisatie die een chief listening officer benoemde. Met als voornaamste taak te leren van alles wat er online over Kodak gezegd werd . Dit betekende vooral volgen, lezen en luisteren naar de online conversaties. Want onderzoek uit de jaren 1946 toonde al aan dat goed luisteren begint met  “Bekijk de wereld door de ogen van de ander want zijn perceptie is uw realiteit.” Dat is het gedrag van een oprechte luisteraar en dat bracht Corine in de praktijk als manager bij Omroep Gelderland,  ze stelde als een van de eerste profielen op van haar luisteraars. Dit legde haar geen windeieren en ze werd van twitter ‘geplukt’ door het Radboud ziekenhuis om eens te komen praten over hoe je kunt  luisteren naar patiënten.

De vraag van het ziekenhuis was hoe kunnen we een groep jonge volwassenen tussen de 18-35 jaar met kanker het beste ondersteunen? Corine bracht ‘Leading by Example’ in de praktijk checkte in op deze afdeling (1) en verbleef enkele maanden tussen de patiënten om naar hen te luisteren (2).  Ze ging alleen naar huis om te slapen.  Ze stelde hen vragen over wat zij nodig hadden en welke oplossing zij zelf zagen (3). Het waren vooral veel praktische zaken die hen bezighielden zoals hoe zit het met het afsluiten van een verzekeringen, werkvooruitzichten en huizen kopen. Ze zochten antwoorden op de vraag wat zijn mijn mogelijkheden als (ex) kankerpatient en mijn toekomstig leven?

De behoeften waren duidelijk en ze bouwden een online community rondom ‘Adolescents & Young Adults with cancer’, oftewel AYA4. De AYA4 community is veilig en afgeschermd en vormt een online ‘hangplek’. Het bestaat uit een afgesloten interactief deel dat alleen voor leden toegankelijk is maar ook uit een openbaar informatief deel. Dit informatieve deel is voor iedereen toegankelijk en bevat actuele informatie over (Nederlandse en buitenlandse) AYA zorg en onderzoek voor patiënten, mantelzorgers, zorgprofessionals en maatschappelijke partners.

Maatwerk

Praktijk leerde ook dat elke groep patiënten andere behoeftes heeft en dat deze oplossing alleen voor het Radboud werkt voor deze groep patiënten. Andere patiëntgroepen binnen het Radboud en ook binnen andere ziekenhuizen hebben andere vragen en maatwerk is dan ook vereist. En dit begint met oprecht luisteren naar je patiënten. En hoe doe je dit? Een paar tips om de kunst van het luisteren onder de knie te krijgen.

Kunst van het luisteren

Er zijn wel 55 luistermodellen; het gaat over horen, interpreteren, begrijpen en responderen. Maar het begint altijd met;

  1. Keuze maken; ga ik luisteren of niet. Geef aan als je nu geen tijd of ruimte hebt, laat dit de ander weten. En als je besloten hebt om te luisteren, geef dan ook je begrenzing aan bijvoorbeeld de tijd die je wel hebt. En luister dan oprecht geïnteresseerd.
  2. Ga eens in de schoenen van de ander staan. Laat je eigen schoenen, ego achter op de gang en “be open-minded’.
  3. Herhaal wat gezegd is en check of je het echt goed begrepen heb.
  4. Herhaal niet als er sprake is van heftige emoties, dan nooit parafraseren ( herhaal in deze woorden) want het is altijd onvoldoende.
  5. Onderbreek niet na 18 seconden; onderzoek heeft uitgewezen dat specialisten en managers al na 18 seconden een patiënt, medewerker onderbreken.
  6. Let op lichaamstaal; non-verbaal zegt veel meer dan verbaal. Een mooi Chinees spreekwoord is van toepassing; Luisteren met ogen, oren en hart. Als je alleen luistert met je oren dan doe je de ander tekort.
  7. Oordeel niet , luister empathisch.
  8. En als laatste waarschijnlijk de moeilijkste. Hoe eerlijk ben je naar jezelf, hoe goed luister je naar jezelf? Welke aannames, vooroordelen heb je die het echt luisteren in de weg zitten? Oftewel: Beware of assumptions; ASSUME it makes an ASS of U and Me!

Wakkere professionals

Geplaatst op door
Illustratie Ruud van Corler

Illustratie Ruud van Corler

“The house has to be clean enough to be healthy and dirty enough to live happily…” De aanleiding van zijn boek over verdraaide organisaties, was de overijverige schoonmaakster die Wouter Hart inhuurde.  Aangeprezen door een kennis als ‘de beste schoonmaakster van de wereld’. Wonder boven wonder had ze  nog een gaatje in haar overvolle poetsagenda. En zo kwamen de Hartjes elke maandagavond thuis in een spic & span gesopt huis. Geen rondslingerende spullen, alles netjes in kastjes opgeborgen. En dan ook echt alles, het leek wel een showroom. En om het weer een beetje gezellig en praktisch te maken ruimden de Hartjes vervolgens weer een uur kastjes uit…Dit was niet wat ze verwacht hadden en het werd tijd voor een goed gesprek. Er volgden nog meer gesprekken maar ze kwamen er niet uit; de opvattingen bleven uit elkaar lopen. Wat bleek het schoonmaken kon alleen maar op haar ‘eigen wijze’ uitgevoerd worden. Voor klantwensen was dan ook geen ruimte meer.

Wouter heeft nog nooit een managementboek gelezen en is afgestudeerd in sociaal-cultureel werk.  Voor zijn eindexamenwerk schreef hij een toneelstuk, componeerde de muziek en voerde dit vervolgens zelf uit. Daarna ging hij op zoek naar een mentor en werd de chauffeur van Teun Hardjono.  Tijdens lange autoritten deelde hij met Wouter zijn inzichten over wat mensen nu echt doen.

En wat doen mensen nu echt? In organisaties is het volgens Hart makkelijker om onbelangrijke zaken belangrijk te maken en belangrijke zaken onbelangrijk te maken.  De menselijke maat, het afstemmen tussen vraag en aanbod, de persoonlijke anekdotes zijn inspiratie voor organisaties.

Het is de steeds weer terugkerende spanning tussen de leefwereld, de mensen die er werken en systeemwereld. Alles wat we met elkaar hebben gestandaardiseerd- , geprotocolleerd, de processen etc. Dit is prima voor alles wat op een standaard wijze kan maar het overgrote deel is maatwerk. Colaflessen en auto’s produceren kan prima volgens de regels van de systeemwereld. En elk domein vraagt een andere variatie. En steeds weer de vraag van wat is de aard en bedoeling hier. Is er sprake van weinig of veel variabelen, hoge of lage complexiteit. En wat is organiseren. Hebben professionals te maken met een unieke klant of krijgen ze steeds hetzelfde voor zich of steeds iets anders?

Hoe rusten we een professional zo goed mogelijk toe om ‘the best of both worlds’ uit systeem- en leefwereld’ te halen? Sommige zaken zijn te standaardiseren in de systeemwereld deze helpt om orde te scheppen. Echter hoe complexer het wordt hoe meer variatie er nodig is. En dit is niet op te lossen volgens systematische principes.

Welke organisaties doen het goed? Dat zijn organisaties die alles ondersteunend maken aan de waarde die ze aan de klant en/of de samenleving toevoegen – hun bedoeling. Vanuit een goed zicht daarop sluiten ze goed aan op de menselijke natuur en stimuleren ze mensen hun gezonde boeren verstand te gebruiken. Daar voegen ze een visie aan toe die ze door vertalen naar operationele  ankerpunten om het gezonde boeren verstand een kleur te geven die past bij de identiteit van de organisatie. Dit leidt dit tot excellerende bedrijven zoals Zappos, Semco en in Nederland bijvoorbeeld Finext.

Het enige wat je hier voor nodig hebt is een besturingsdynamiek die professionals steeds wakkerder maakt en niet steeds meer in slaap sust zoals we met onze overdaad aan systeemwereld steeds weer doen.

Want we onderschatten hoe de systeemwereld op tal van manieren het denken deactiveert. Dat kan leiden tot dramatische gevolgen; een vrachtwagenchauffeur rijdt op advies van zijn Tom-Tom het water in en verdrinkt. Wat bleek zijn navigatie was verouderd en drie jaar niet ge-updated. Zorgprofessionals die als hoofdtaak hebben tijdens een intakegesprek met een klant om een formulier in te vullen. Het formulier neemt daarmee hun eigen waarneming over en ze zien niet wat er in het hier en nu nodig is.

Steeds dezelfde kernvragen; wat is belangrijk in de menselijke natuur en wat doe ik thuis? Bijvoorbeeld veiligheid in huis en kinderen. Plaats ik een traphekje of leer ik mijn kinderen dat ze moeten opletten bij de trap. Vertaald naar een werksituatie; vervang het POP gesprek door een reflectief gesprek. Ga in gesprek over hoe je medewerker leert en zich verder kan ontwikkelen.

In organisaties heersen de ijzeren wetten van regels, protocollen, voorschriften en nog meer regels. Deze wereld waarin systemen/systeemdenken domineert leidt tot framing waardoor een mindset ontstaat waarbij we niet alert zijn en ons in een sluimerstaat bevinden. We staan met de rug naar de bedoeling. In sommige publieke organisaties wordt steeds meer gecentraliseerd, terwijl de logica rondom de menselijke natuur veel meer vraagt om decentraliseren. En dat zien we nu ook in het ontstaan van vele burgerinitiatieven. En het succes van zorgorganisatie JP van den Bent die met 2300 medewerkers de hoogste klant- en medewerkerstevredenheid realiseert. Zij denken niet meer vanuit de indicatie maar doen wat nodig is voor hun klanten. Het excellente antwoord ligt niet in de norm maar altijd bij de mensen – en daar waar het om variatie vraagt dus zelfs het bewust afwijken van de norm.

Groningen 2e Ruhrgebied?

Geplaatst op door
Kanteling van Groningen

Kanteling van Groningen – illustratie Ruud van Corler

11 september volgde ik in Groningen de Masterclass Zinvol Leiderschap “In het oog van de orkaan” door Jan Rotmans . Volgens Jan Rotmans  leven we niet in tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperken. In het tijdperk van verandering overleefden traditiegetrouw de grootste en de slimste organisaties. Nu geldt meer dan ooit dat successen behaald in het verleden  geen enkele garanties bieden voor een rooskleurige toekomst. Sterker nog in deze arena of beter gezegd op dit slagveld van transities overheerst chaos en strijd en sneuvelen 3 van de 5 bedrijven.

Zeeuwse boer

De toon is gezet wat en wie dan wel? De toverformule bestaat uit adaptieve organisaties die anticiperen op ontwikkelingen die passen binnen een bio-circulaire economie. DSM is zo’n  voorbeeld;  het schoolde zich om van bulk- naar fijnchemie.  En Sabic in Bergen op Zoom durfde het aan om haar poorten open te zetten voor jonge entrepreneurs. Ondanks strenge veiligheidseisen zagen ze kansen voor alle partijen.  Ook de Zeeuwse boer heeft weer een lonkend perspectief want door deze gedurfde samenwerking levert hij biomassa aan voor de chemie. Het draagt bij aan een duurzamere toekomst  waarin meer van dit soort samenwerkingen leiden tot toekomstbestendige regio’s.

2e Ruhrgebied

Is Groningen een toekomstbestendige regio? Nee, Jan Rotmans ziet de toekomst inktzwart. De huidige economie is gestoeld op fossiele energie.  Van de 23 miljard die geïnvesteerd zijn in de Eemshaven gaat 2/3 naar fossiele energie. Groningen dreigt een 2e Ruhrgebied te worden; een fossiel mausoleum.

Toekomstbestendig

Hoe bouwen we samen aan een toekomstbestendige regio? Door de oude bestuurlijke orde in contact te brengen met de nieuwe orde. Deze kenmerkt zich door bottom-up, pragmatisme, snel, mensen en gevoel en intuïtie . Er zijn minimaal 20 friskijkers en dwarsdenkers nodig die ongewone dingen doen. Breng ambtenaren en bewoners samen in een arena en maak een alternatieve agenda inclusief een kantelplan.

Hamvraag is waar verdienen we in regio Groningen over 20 jaar ons geld mee? Het moet radicaal anders op een organische wijze. Daarnaast zijn er minimaal 50 verbinders nodig per jaar. De rol van de ambtenaar veranderd drastisch hij moet richting geven en ruimte bieden voor initiatieven. Financiële ruimte om te experimenteren en belemmeringen zoals regels en wetgeving weghalen. Er zijn regelvrije zones nodig om snelheid te winnen. Maar zolang er nog ambtenaren zijn die daar weer regels voor gaan opstellen, kan het nog even duren!

Uw organisatie een groeibriljant of glassscherf?

Geplaatst op door

GroeibriljantOp zoek naar de groeibriljantjes in Nederland, Masterclass Zinvol Leiderschap Jeroen Kemperman donderdag 26 juni 2014 Groningen

“Iets doen wat ik leuk vind dit slim organiseren en zorgen dat ik er betaald voor krijg,” zo introduceert Jeroen Kemperman zijn eigen briljante groeimodel. Werkzaam als strateeg bij Achmea en medeauteur van enkele boeken over dit onderwerp, neemt hij ons mee naar verre oorden om deze parels te ontdekken.

Glasscherf
De bekende voorbeelden uit het verleden passeren de revue; ooit waren bedrijven zoals Digital, Kodak en Nokia de groeibriljanten van hun tijd; de vorige eeuw. Voortdurend op zoek naar technologische vernieuwing om winst te behouden en innovaties mogelijk te maken, en nog slimme mensen aan boord ook, maar toch misten ze de boot. De helderheid, glans en kleur van deze edelstenen verdween en wat overbleef was slechts een doffe glasscherf.

We zien een Nokia smart Phone afbeelding voorbijkomen uit 1999, hij lijkt verdomd veel op het apparaat dat we nu in onze handen houden maar met één groot verschil onze is waarschijnlijk een Samsung en geen Nokia. Digital miste de slag om de minicomputer en zag IBM ermee vandoor gaan. Kodak introduceerde de eerste digitale camera maar speelt nu geen enkele rol meer in deze markt. Voorbeelden van bedrijven die toch omvallen door een super product. Ze hebben een gemene deler; ze concentreerden zich enkel op hun bestaande technologie en klanten en vergaten de rest. Vernieuwingen vonden plaats in het hart van de organisatie; flink opgetuigde projecten, gigantische budgetten en met alle risico’s van dien als het mis zou gaan en dat ging het; de rest is geschiedenis.

Commune & Ikea wortels
Wat onderscheidt de groeibriljantjes van de glasscherven? Allereerst doen zij het goed voor alle stakeholders; van medewerkers, klanten, leveranciers en ook nog voor de aandeelhouders en de maatschappij. Daarnaast zoeken zij vernieuwing in de rand van de organisatie; kleine projectjes en geen budget. Het zijn meer vrijwilligers binnen een organisatie die op basis van hun kennis en kunde en bevlogenheid innoveren. Dit soort bedrijven lijken vaak op communes met sekte-achtige trekjes. Mensen willen er graag bij horen en onderdeel vanuit maken. In betekenisgeving gaan ze een laag dieper; ze geven met (hart en ziel) antwoord op de waarom vraag; denk aan Google, Efteling en Ikea. De Ikea wortels zijn nuchterheid, praktisch en logistieke inrichting. Elke medewerker kent de historie van het bedrijf en vertelt het verhaal aan iedereen die het horen wil.

Family affair
Dan stappen we over naar de zorg. Daar blijken de groeibriljantjes vooral edelstenen zoals die uit India komen. Denk aan de voetprothesen uit Jaipur die 40 euro kosten en in het westen 8.000! En wat denkt u hoeveel complexe operaties een Indiase hartchirurg uitvoert? Ik zal u helpen in Nederland zijn dit er maximaal 2 per dag in India…… 10!

Ziekenhuizen die gelijkvloers worden gebouwd, ruimte genoeg in India, scheelt een hoop in transportkosten- en tijd. Ziekenhuisbezoek is een ‘family affair’ alle inwonende familieleden begeleiden hun zieke huisgenoot. En omdat ze komen van ver moeten komen met lange reistijden, combineert het ziekenhuis zoveel mogelijk waardoor de ‘doorloop’ snelheid tussen afspraak, onderzoeken en operatie slechts enkele dagen bedraagt. Ook hier is het streven om de patiënt zo snel mogelijk weer naar huis te laten keren en dan is het logisch dat de familie nauw betrokken wordt bij de nazorg. Al tijdens de ziekenhuisopname worden ze hierin begeleid en in een dagdeel opgeleid met videoinstructies zodat ze weten wat hen te doen staat als ze weer thuis zijn.

Gewaagd en hoger doel
Dan gaan we op zoek naar de Nederlandse groeibriljantjes, hoe zit het met uw gewaagd en hoger doel? Voorbeelden uit zorg en onderwijs volgen. Een bedreigde schoolsluiting in het Noorden van het land, wordt aangegrepen om het zelf te gaan regelen. En het is gelukt de school blijft open. Leefbaarheid van een dorp waarborgen dat is het gewaagde doel. Naar het hoger doel wordt even gezocht; uiteindelijk zou dat iets kunnen zijn van in 2025 zo’n 30 vergelijkbare initiatieven in Nederland. Want het moet uiteindelijk volgens de groeibriljant maatstaf wel SMART zijn, meetbaar en aantoonbaar!

 

 

Obsessieve klokkijker of lanterfanter?

Geplaatst op door

Masterclass Zinvol leiderschap door Caroline Serré en Joke Hermsen

Of we alle pSillyWalksiepende en trillende apparatuur die we net hebben uitgeschakeld weer willen aanzetten en wel op standje hard, zo beginnen we deze masterclass. Zenuwachtig gelach en wat verbaasde blikken verder volgen we gedwee deze ietwat bijzondere instructies op. Het blijkt of beter gezegd wij blijken onderdeel te zijn van een experiment over tijdsbeleving.

Vervolgens een gedicht van Kees Hermis “vergeet je niet te leven…”  iedereen luistert ademloos en aandachtig naar deze mooie woorden die ons meevoeren naar een andere wereld, die van verbeelding. Het is niet alleen stil in de zaal maar het levert een moment van   v  e  r  s  t  i  l  l  i  n  g   op. Poëzie als begin, aanjager van vertraging, concurrent van de doortikkende kloktijd die ons achtervolgt en voelt als een hete adem in onze nek.

Tijd die de druk verhoogt in onze maatschappij, organisaties, teams en persoonlijke leven. Dit is de harde tijd, de tijd van het moeten waarbij het relativeringsvermogen afneemt en de humor uitblijft.

En ja hoor, het kon niet uitblijven de eerste telefoon meldt zich luid en duidelijk.  Wie heeft zijn telefoon naast het bed liggen? Meer dan de helft van de aanwezigen steekt zijn hand op. En wie reageert er dan? Er blijken nogal wat mensen te zijn die om 5.00 uur wakker schieten om hun telefoon te checken en berichtjes te beantwoorden. Het meest bijzondere van deze tijd is dat mensen beloond, zelfs gewaardeerd worden als ze om 23.00 of 05.00 uur naar de telefoon grijpen om hun berichtjes te beantwoorden. De boodschap is duidelijk voor de obsessieve klokkijkers en experiment geslaagd!

Harde en zachte tijd

Harde tijd maakt onderdeel uit van een cyclus waarbij zachte tijd staat voor willen, verbinding, bron van creativiteit, waarde blijven, soft, verveling en lanterfanten. Het is rust vinden in je eigen bijdrage maar hoe doe je dat? Aandacht vragen om zachte tijd in te bouwen in leiderschap. De truc, handvat hiervoor is vertragen. Wanneer kom je in een flow? Voor de een is dit hard fietsen, wandelen, yoga maar ook muziek en goed boek. Je hebt altijd de keuze om tijd anders te beleven en daarmee een interventie te doen;  nee zeggen betekent ja zeggen tegen iets anders. Het adagium Festina Lente is van toepassing. Haast je langzaam; verbeeld door een dier dat een haas als voor- en slakkenhuis als achterkant heeft.

 Blote voetenpad

Een volgende vraag of we ons een voorbeeld herinneren waar we onder hoge druk de juiste beslissing namen. Een reactie; iemand zat in overleg met partijen waarvan de belangen erg ver uit elkaar liepen er kwam geen toenadering.  Haar eerste gedachte was om de ingebrachte notitie  te herschrijven maar ze koos voor een wandeling. Samen met haar kind, stroopte ze haar broekspijpen op en gooide haar schoen uit om met de voeten in de aarde,  het blotevoeten pad te bewandelen. Het leidde tot goed gevoel, ontspanning en met een opgeruimd hoofd  werd het overleg hervat en bracht ze moeiteloos partijen dichter bij elkaar.

Waar is het je nu echt om te doen? Hoe verleid je mensen om met je mee te gaan, wat is je kerntaak?  Je komt tot verdieping als je jezelf andere vragen durft te stellen,  je bevraagt je  waarden.

 Kairos comebacktijd

Aan de hand van Griekse filosofen worden we teruggevoerd in de tijd van mythologie. Volgens hen had de tijd twee gezichten:  Chronos (God)  stond voor de universele, meetbare en lineaire tijd en Kairos (kleinzoon) voor het juiste ogenblik en de persoonlijke ervaring van tijd. Chronos, meetbare tijd om de wereld te structuren deed zijn intrede begin 1900, de eeuw van industrialisatie; productie en transport van productie-, trein- en werktijden werden  geklokt. Tijd dat als een meetlint  in stukken gedeeld wordt. Globalisering en economisering van tijd deed zijn intrede; ‘tijd is geld’. Dan Kairos de God van het juiste moment, je grijpt hem bij zijn haarlok. Zijn vleugels op schouders en voeten staan voor bevlogenheid, inzicht en creativiteit. Grijp het momentum, het is bij uitstek tijd voor verandering. Kairos creëert een intermezzo op de tijdlijn van Chronos. Het gaat over aandacht, een pas op de plaats maken. Het breekt op de as van vergankelijkheid en zorgt voor een andere ervaring van tijd. Een tussentijd, tijdloos je vergeet de klok en voelt je geïnspireerd en meer op jezelf betrokken.

Kairos geeft het juiste moment voor de juiste beslissing aan. Hij wordt afgebeeld met een weegschaal in zijn hand omdat dit moment pas ontstaat vanuit een uiterst zorgvuldig wikken en wegen van omstandigheden, argumenten en kansen. Aan de ene kant moet er voldoende rust gevonden worden om de nieuwe ontwikkelingen te overdenken en aan de andere kant brengt creativiteit en alertheid de gevraagde scherpheid van geest om de veranderingen op het juiste moment door te voeren. Tijdens het interval dat Kairos op de Chronostijd schept komt het juiste ogenblik , maat en gelegenheid samen.

Creativiteit en verandering

Onze moderne levens lijken steeds meer door de kloktijd bepaald te worden. Hoe kunnen we nog de rust vinden om af en toe in onze eigen tijd te belanden? Het is de tijd van de aandacht, de reflectie en concentratie, waarbij we de klok vergeten en in een reeks van onbewaakte ogenblikken terecht komen, die onverwachte herinneringen, inzichten en dagdromen voor ons in petto hebben. Kairos geldt binnen de filosofie daarom ook als de tijd van de creativiteit en van de verandering.

Leef je alleen in Chronos tijd dan is de kans op voorbij hollen en vervreemden groot. Chronos is egocentrisch en het gaat hier om hebben van tijd (of het gebrek daaraan). In innerlijke tijd, voel je betrokken op jezelf en ben je zelf; het zijn. Het geeft de tijd aan voor verandering, ontwikkeling, proces en evaluatie. Panta Rhei, tijd van flow, concentratie Kairos bij de lok grijpen en verzilveren inwisselen. De juiste beslissing nemen.

Kairos tijd is van belang voor onze menselijkheid, het is ons fundament. Chronos is drijfzand. Chronos hebben we alleen nodig om een Kairos moment in te plannen. Kairos is een voorwaarde voor creatief denken.  Chronos, de obsessieve klokkijker staat voor eigen belang is cynisch, kil en stelt zijn ego centraal. Het is de hoogste tijd om een comeback in te plannen voor Kairos tijd waarin slow, onthaasten, lanterfanten en aandacht centraal staat.

En hoe doen we dat? Hier komen wat tips om meer Kairos tijd in te bouwen in ons jachtig bestaan.  Door meer ‘time in’, grenzen stellen, steun geven en hulp aannemen, verwachtingen ten aanzien van jezelf intomen, aanwezigheid oefenen, successen vieren en iets doen waar je van houdt. Lijkt mij niet zo moeilijk, gewoon een kwestie van plannen. Een werkoverleg zonder agenda, uitgebreid kletsen bij de koffieautomaat of gewoon een blotevoetenpad lopen als teamuitje!

Ode aan mijn postbode

Geplaatst op door

Siemen postbodeHet WK voetbal laat me terugdenken aan het vorige WK in 2010. Eerder dat jaar had ik een opdracht afgerond bij PostNL die toen nog TNT heette. Er werd gereorganiseerd met als gevolg dat banen op de tocht kwamen te staan; ook  mijn vaste postbode werd getroffen.  Tijdens zijn laatste ronde bracht ik hem deze Ode aan mijn Postbode

Wie bezorgde de brief bij mijn postbode?
Afgelopen zaterdag (2010) ontving ik geen post om 13.00 uur. Tegen 20.00 uur kwam een jongedame voorbijgefietst met overvolle posttassen. Het was laat, zaterdagavond, WK en vooral erg warm. Maar toch glimlachte ze vol goede moed toen ze mijn post bezorgde. Ze bleek een dubbele ronde te doen; haar collega was namelijk ziek. In mijn gedachte zag ik mijn vertrouwde postbode in het sorteercentrum staan. Druk met het voorbereiden van zijn dagelijkse ronde. Zijn oog valt op een brief die aan hem is gericht en waar met grote letters; VERTROUWELIJK op staat. Snel ritst hij deze alleen voor hem bestemde brief open, dit tegen alle regels in. Maar het kan niet wachten. Hij had nog gehoopt op een bedankje maar dit was het dan. Hij verfrommelt de brief en scheurt hem in duizend stukjes zelfs de postzegel spaart hij niet.

Voor hem geen laatste ereronde meer door de wijk. Want dat had ik hem en al zijn collega’s zo gegund, samen met mijn buren zouden we een erehaag vormen met onze dierbaarste brief in onze handen. Onder groot applaus zou hij dan aan ons voorbij fietsen…Lieve postbode, voor mij ben je van onschatbare waarde geweest en ik wil je bedanken met deze kleine Ode aan de Postbode, het gaat u goed!