Kanteling van Groningen – illustratie Ruud van Corler
11 september volgde ik in Groningen de Masterclass Zinvol Leiderschap “In het oog van de orkaan” door Jan Rotmans . Volgens Jan Rotmans leven we niet in tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperken. In het tijdperk van verandering overleefden traditiegetrouw de grootste en de slimste organisaties. Nu geldt meer dan ooit dat successen behaald in het verleden geen enkele garanties bieden voor een rooskleurige toekomst. Sterker nog in deze arena of beter gezegd op dit slagveld van transities overheerst chaos en strijd en sneuvelen 3 van de 5 bedrijven.
Zeeuwse boer
De toon is gezet wat en wie dan wel? De toverformule bestaat uit adaptieve organisaties die anticiperen op ontwikkelingen die passen binnen een bio-circulaire economie. DSM is zo’n voorbeeld; het schoolde zich om van bulk- naar fijnchemie. En Sabic in Bergen op Zoom durfde het aan om haar poorten open te zetten voor jonge entrepreneurs. Ondanks strenge veiligheidseisen zagen ze kansen voor alle partijen. Ook de Zeeuwse boer heeft weer een lonkend perspectief want door deze gedurfde samenwerking levert hij biomassa aan voor de chemie. Het draagt bij aan een duurzamere toekomst waarin meer van dit soort samenwerkingen leiden tot toekomstbestendige regio’s.
2e Ruhrgebied
Is Groningen een toekomstbestendige regio? Nee, Jan Rotmans ziet de toekomst inktzwart. De huidige economie is gestoeld op fossiele energie. Van de 23 miljard die geïnvesteerd zijn in de Eemshaven gaat 2/3 naar fossiele energie. Groningen dreigt een 2e Ruhrgebied te worden; een fossiel mausoleum.
Toekomstbestendig
Hoe bouwen we samen aan een toekomstbestendige regio? Door de oude bestuurlijke orde in contact te brengen met de nieuwe orde. Deze kenmerkt zich door bottom-up, pragmatisme, snel, mensen en gevoel en intuïtie . Er zijn minimaal 20 friskijkers en dwarsdenkers nodig die ongewone dingen doen. Breng ambtenaren en bewoners samen in een arena en maak een alternatieve agenda inclusief een kantelplan.
Hamvraag is waar verdienen we in regio Groningen over 20 jaar ons geld mee? Het moet radicaal anders op een organische wijze. Daarnaast zijn er minimaal 50 verbinders nodig per jaar. De rol van de ambtenaar veranderd drastisch hij moet richting geven en ruimte bieden voor initiatieven. Financiële ruimte om te experimenteren en belemmeringen zoals regels en wetgeving weghalen. Er zijn regelvrije zones nodig om snelheid te winnen. Maar zolang er nog ambtenaren zijn die daar weer regels voor gaan opstellen, kan het nog even duren!